Long nhãn (Nhãn nhục) là gì? Tác dụng và cách dùng trong chữa bệnh

Long nhãn là một loại dược liệu phổ biến, được chế biến từ quả của cây nhãn và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Để tìm hiểu kỹ hơn về sản phẩm này, mời bạn đọc cùng chúng tôi tham khảo thông tin từ bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu long nhãn là gì?

Tìm hiểu chung về cây nhãn

Nhãn là giống cây ăn quả lâu năm, chủ yếu sinh trưởng tại các khu vực có khí hậu ẩm nhiệt đới gió mùa và vô cùng quen thuộc với đa số người Việt. Một cây trưởng thành có chiều cao trung bình từ 6 đến 8 mét. Thân cây có màu xanh của rêu, được chia thành nhiều cành lớn và các cành nhỏ. Lá của chúng nhìn từ xa trông giống một chiếc lông chim, gân mọc kiểu đối xứng. Hoa nhãn hay mọc và nở theo từng chùm màu vàng nhạt.

Loài thực vật này thường thích nghi và sinh trưởng ở rất nhiều loại điều kiện khí hậu khác nhau. Ở trên thế giới, nhãn được phát hiện tại các quốc gia như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ,… Còn tại nước ta, cây chủ yếu trồng nhiều ở vùng núi phía Bắc như Sơn La, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Nam Định, Bắc Kạn, Hải Phòng, Phú Thọ,… với 2 loại nhãn ngon nổi tiếng bậc nhất là nhãn Hương Chi của tỉnh Đắk Lắk và nhãn lồng của Hưng Yên.

Dựa vào thống kê thì hiện nay ở nước ta có 5 loại nhãn chủ yếu gồm nhãn lồng, nhãn tiêu, nhãn đường phèn, nhãn miền thiết và nhãn xuồng cơm vàng.

Long nhãn là gì?

Long nhãn hay có tên gọi khác như long nhục, nhãn nhục, là một loại thực phẩm được chế biến từ phần cùi thịt bên trong của quả nhãn. Sau khi loại bỏ hạt thì đem đi sấy hoặc phơi khô vừa dùng để ăn, vừa là một vị thuốc tốt cho sức khỏe. Các món ăn, bài thuốc từ loại thảo dược này thường chứa rất nhiều chất dinh dưỡng.

Long nhục chuẩn thường sẽ có màu nâu sẫm hoặc vàng màu cánh gián, điều này phụ thuộc vào mức độ điều chỉnh nhiệt khi sấy, hay tuỳ từng loại nhãn khác nhau sẽ có độ mỏng, dày thịt không giống nhau. Phần vỏ phía ngoài thường nhăn nheo, sần sùi còn phần thịt ở trong thì sáng bóng. Khi ăn long nhãn, bạn sẽ có thể cảm nhận rất rõ độ mềm, dẻo, ngọt ngào cùng một mùi hương thơm nhẹ rất đặc trưng.

Ngoài cùi nhãn thì phần lá hay rễ của cây cũng được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc y học cổ truyền. Nhãn thường được các bác nông dân thu hoạch vào khoảng thời gian từ tháng 6-8 của năm. Bởi tại thời điểm này, quả đã đạt đủ độ chín, mọng và vỏ nhìn vào có một màu nâu vàng hấp dẫn.

Quả nhãn sau khi hái về sẽ được đem đi rửa sạch bụi bẩn phía bên ngoài, diệt trừ sâu bọ, men bằng nước sôi rồi vớt ra để khô ráo. Đợi đến lúc quả trở nên săn lại thì đem vào lò sấy khô sau đó mang ra lột vỏ ngoài và loại bỏ hạt. Sau đó, mang thành phẩm đi sấy khô thêm một lần nữa, khi nào phần cùi không còn dính vào nhau nữa là đã hoàn thành.

Tác dụng của long nhãn trong cuộc sống

Có thể thấy rằng long nhãn ngoài là món ăn bổ dưỡng hàng ngày thì chúng còn là một vị thuốc điều trị bệnh hiệu quả được cả Đông y và y học hiện đại ứng dụng. Hãy cùng chúng tôi điểm qua một số tác dụng điển hình của loại quả này nhé.

Công dụng của long nhãn trong y học cổ truyền

Theo ghi chép từ sách y học cổ truyền, đây là thảo dược có tính bình cùng vị ngọt dịu có tác dụng bổ huyết, trị chứng ho khàn, ho có đờm, khó tiêu, ăn uống không ngon miệng rất tốt. Không chỉ vậy, long nhãn còn là nguyên liệu không thể thiếu trong các bài thuốc an thần, chống suy nhược cơ thể, giảm chứng lo âu kéo dài, hay quên, hồi hộp do áp lực công việc, cuộc sống hiệu quả.

Ở mỗi đối tượng với độ tuổi, cơ địa và thể trạng khác nhau mà có liều lượng, cách dùng phù hợp. Vị thảo dược này thường được đem sắc thành nước uống hoặc để ngâm rượu, nấu cao. Theo dân gian, mỗi ngày người bệnh chỉ nên dùng từ 10-20 gram long nhãn khô là tốt nhất.

Tác dụng của long nhãn đối với y học hiện đại

Trong y học hiện đại, các nghiên cứu đã chứng minh rằng trong các hạt long nhãn khô có chứa nhiều thành phần dưỡng chất khác nhau như glucose, tanin, saponin, chất béo,… Các hợp chất trên mang lại khả năng chống lão hoá, tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch, củng cố sức đề kháng và giúp mạch máu đàn hồi tốt hơn, từ đó máu có thể dễ dàng lưu thông tới các cơ quan.

Bởi vậy mà dùng long nhãn sẽ giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, huyết áp, chống lại sự oxy hoá của các xương khớp cho chị em phụ nữ đang ở giai đoạn mãn kinh. Không những thế, nó còn hỗ trợ rất tốt cho công cuộc làm đẹp da, giúp da trẻ đẹp, căng mịn, xua tan các vết nám và chân chim ở mắt.

Khi dùng long nhãn cần chú ý gì?

Tuy đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ nhưng trước khi sử dụng, bạn cần chú ý đến một số vấn đề như sau:

• Chỉ dùng tối đa 50 gram long nhãn mỗi ngày, đây là mức độ tiêu thụ vừa phải nhất, còn tuỳ vào mỗi đối tượng khác nhau sẽ có sự điều chỉnh liều lượng khác nhau.
• Bởi hạt vẫn mang tính nóng vậy nên nếu bạn dùng nhiều, đặc biệt là vào mùa hè, thời gian nóng bức thì sẽ rất dễ bị nổi mề đay, mụn nhọt trên da hoặc nhiệt miệng.
• Khi dùng để nấu chè, bạn chỉ nên cho một lượng đường phù hợp để tránh tình trạng bị quá ngọt do lượng đường tiết ra từ sản phẩm này.
• Nên dùng các món chế biến từ hạt long nhãn khoảng từ 1-2 tiếng sau khi ăn cơm là phù hợp nhất. Đặc biệt, nếu muốn có hiệu quả, bạn cần kiên trì dùng trong một thời gian nhất định.
• Không nên sử dụng cho các trường hợp bị nóng trong người, mụn nhọt, người bị táo bón, đầy bụng, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, các đối tượng đang có biểu hiện bị uất hoả, cảm mạo, người bị béo phì.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng và tạm ngưng sản phẩm nếu cơ thể xuất hiện phản ứng lạ.

Cách sử dụng long nhãn trong điều trị bệnh

Cùng tham khảo một số cách sử dụng giúp trị bệnh phổ biến dưới đây nhé:

Bài thuốc bổ huyết, an thần, trị khí hư

Nguyên liệu chính gồm có 17 gram hạt long nhãn khô, 100 gram gạo tẻ, 15 gram táo tàu. Sau khi sơ chế, cho tất cả vào nồi, đổ nước rồi nấu thành cháo dùng cho bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt, người bệnh nên dùng cháo khi còn nóng sẽ có hiệu quả tốt hơn. Kiên trì áp dụng bài thuốc, sau 2-4 tuần bạn sẽ cảm nhận được sự cải thiện về sức khỏe.

Bài thuốc trị chứng suy nhược cơ thể

Cần chuẩn bị nguyên liệu gồm 400 gram đường phèn và 300 gram long nhãn. Đổ đường phèn vào cùng sau đó đem chưng chúng, đem thành phẩm ra để nguội rồi đem cất trong bình thuỷ tinh đậy kín. Mỗi ngày, hãy dùng khoảng 30 gram chia thành 2 lần sáng và tối sau khi ăn để có hiệu quả như mong muốn.

Bài thuốc trị chứng mất ngủ, lo âu, hồi hộp, hay quên, da xanh xao

Nguyên liệu chuẩn bị có long nhãn khô cùng các thảo dược khác gồm 20 gram mỗi loại bạch truật, hoàng kỳ, đẳng sâm, phục thần, toan táo nhân cùng 12 gram đương quy, 6 gram chích thảo, 7 gram viễn chí, 7 gram mộc hương.

Sau khi được sơ chế, làm sạch, ngoài mộc hương ra thì đem tất cả các vị thuốc còn lại cho vào ấm đun trong 30 phút. Tiếp đó, cho phần mộc hương vào và đun tới khi chỉ còn lại 2 bát nước thì tắt bếp, để nguội rồi uống trong ngày. Để tăng thêm hương vị và dễ uống hơn, bạn hãy thả thêm một vài lát gừng hoặc táo tàu vào chung. Nên dùng khi nóng để bài thuốc có công dụng tốt nhất, có thể hâm lại nếu nước bị nguội.

Bài thuốc chữa chứng khó tiêu, đầy bụng, tỳ hư, tiêu chảy

Sử dụng các nguyên liệu gồm 20 gram long nhãn sấy và 17 gram sinh khương. Đem nguyên liệu đi đun thành nước uống làm 2 lần mỗi ngày trước khi ăn khoảng 15-30 phút.

Bài thuốc giảm ho có đờm, ho khan, mồ hôi trộm và trị chứng rối loạn nhịp tim

Ngoài  16 gram long nhãn thì bài thuốc còn sử dụng các vị thảo dược khác bao gồm 16 gram mỗi loại phục thần, hoài sơn, bạch truật, cùng hạt ý dĩ, liên nhục và 20  gram cam thảo. Tất cả nguyên liệu được đổ vào ấm, cho khoảng 700-1000ml nước lọc vào đun sôi rồi dùng uống trong ngày. Đặc biệt, bài thuốc sẽ phát huy hiệu quả tốt hơn nếu người bệnh uống lúc ấm và kiên trì dùng sau một khoảng thời gian từ 3-5 tuần.

Bên cạnh các bài thuốc trị bệnh kết hợp giữa long nhãn với các vị thảo dược cổ truyền thì bạn cũng có thể dùng vào việc nấu, chế biến các món ăn hàng ngày như cháo hạt sen, bồ câu hầm, chè dưỡng nhan,…

Lưu ý, do có chứa lượng đường lớn vậy nên hạt long nhãn rất dễ bị ẩm mốc. Vì thế, bạn nên bảo quản sản phẩm thật kỹ trong bình thuỷ tinh hoặc túi zip kín, để ở những nơi khô ráo, thoáng mát để tránh côn trùng, sâu bọ xâm nhập, không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.

Long nhãn giá bao nhiêu? Mua ở đâu uy tín

Hiện sản phẩm long nhãn sấy khô đã được sản xuất và bày bán ở rất nhiều các cửa hàng tạp hoá, siêu thị hoặc các tiệm bán đồ khô,… điều này giúp cho người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận được với các sản phẩm tốt với giá cả phải chăng. Tuy vậy, nếu bạn muốn mua loại tốt, chất lượng nhất thì hãy chọn sản phẩm nguồn gốc từ các làng nghề làm long nhãn nổi tiếng như Hưng Yên, Phố Hiến,…

Long nhãn trên thị trường đang bán với giá dao động từ 200.000-350.000 ngàn đồng/1 kg tuỳ thuộc vào chất lượng của hạt. Bạn nên chọn mua tại các cửa hàng uy tín, có thương hiệu để bảo đảm chất lượng, độ ngon hoặc có thể đặt hàng trực tiếp trên các sàn mua bán điện tử để được giao tận nơi mà không tốn công sức.

Bài viết trên đây là một số kiến thức cơ bản về long nhãn mà chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc. Mong rằng sau những chia sẻ trên sẽ phần nào giúp bạn hiểu thêm về loại trái cây, thực phẩm, vị thuốc bổ dưỡng này, từ đó lựa chọn cho bản thân những cách sử dụng tốt nhất nhằm cải thiện các vấn đề về sức khỏe. Chúc bạn luôn vui vẻ và hạnh phúc!