Gan nhiễm mỡ do rượu đã và đang ngày càng phổ biến ở nhiều đối tượng do thói quen sinh hoạt không khoa học và thường xuyên sử dụng quá nhiều rượu, bia. Vậy căn bệnh này như thế nào, cơ chế hình thành ra sao và làm thế nào để phòng ngừa bệnh hiệu quả?, hãy cùng chúng tôi khám phá ở bài viết ngay sau đây.
Gan nhiễm mỡ do rượu và những biến chứng nguy hại
Hiện nay, tình trạng gan mỡ do rượu đã ngày càng phổ biến, gây ra những triệu chứng nguy hiểm và vô cùng phức tạp. Theo các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, những người bệnh sử dụng từ 30ml rượu bia trở lên sẽ rất dễ mắc bệnh, lâu dần sẽ gây nên rất nhiều hệ quả nguy hiểm cho sức khỏe.
Sử dụng quá nhiều rượu bia sẽ gây nên tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, từ đó gây ra các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan,… thậm chí là tử vong ở một số trường hợp uống rượu bia quá nhiều, mất kiểm soát. Cũng theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến trên 50% người bị xơ gan do rượu và tỷ lệ tử vọng luôn ở mức rất cao.
Những biến chứng nguy hiểm của tình trạng bệnh có thể tiếp biến theo quy trình như sau: gan bình thường, gan nhiễm mỡ do rượu, bị xơ gan, ung thư gan. Ở mỗi giai đoạn, người bệnh sẽ cảm nhận được từng biểu hiện và triệu chứng rõ rệt, mang đến cho cơ thể sự đau đớn, mệt mỏi, căng thẳng.
Cơ chế hình thành gan nhiễm mỡ do rượu
Tình trạng bệnh do rượu sẽ nặng hoặc nhẹ phù hợp vào mức độ cùng thời gian mà người bệnh sử dụng rượu. Đồng thời, các bạn cần chú ý đến những bệnh lý nền nếu cơ thể đã mắc phải để các bác sĩ chẩn đoán được chính xác về tình trạng của bệnh và tìm ra được phác đồ điều trị phù hợp.
Để hiểu rõ hơn và giúp các bạn lý giải về việc hình thành tình trạng bệnh do rượu, chúng tôi sẽ đưa ra một số cách giải thích như sau. Tình trạng gan nhiễm mỡ do rượu được hình thành do các nguyên nhân chính như sự giảm khả năng bài xuất mỡ trong gan, quá trình tạo mỡ trong gan, tăng khả năng huy động mỡ trong các cơ quan trong cơ thể.
Khi người bệnh sử dụng quá nhiều rượu, lượng cồn có trong đó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến 3 yếu tố đã kể trên, thúc đẩy tình trạng tăng mỡ ở gan nếu không kịp thời thay đổi thói quen. Theo lý giải khoa học, khi sử dụng rượu sẽ làm tăng lượng mỡ từ các mô dự trữ, khiến cho lượng carbohydrate và axit glucose photphat bị giảm chức năng, từ đó tăng lượng este axit béo trong cơ thể và hình thành nên tình trạng mỡ gan.
Đồng thời, rượu cũng làm giảm nghiêm trọng lượng oxy hóa axit béo ở bên ngoài gan, cùng với chế độ dinh dưỡng kém sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tổng hợp lipoprotein, tăng mỡ trong gan, làm ức chế quá trình thải mỡ ở gan. Ngoài ra, đa phần những bệnh nhân mắc tình trạng gan nhiễm mỡ do rượu thường có biểu hiện rối loạn tâm thần do tác động xấu của cồn đến thần kinh, làm não bộ mất tập trung và suy yếu.
Trong một số trường hợp bệnh do rượu cấp tính, người bệnh còn xuất hiện tình trạng đau bụng dưới khi gan bị căng giãn bào. Nếu tình trạng này để lâu sẽ rất dễ gây nên các biến chứng phức tạp, rất khó điều trị.
>>> Xem thêm: Chỉ số gan nhiễm mỡ bao nhiêu là bình thường và như thế nào là nguy hiểm?
Phòng ngừa gan nhiễm mỡ khi phải uống rượu bia
Để có thể phòng ngừa tình trạng bệnh do rượu hiệu quả, các bạn cần hạn chế hoặc ngừng uống rượu. Theo khuyến cáo của các chuyên gia, việc thường xuyên uống rượu sẽ làm gia tăng tình trạng gan mỡ, gây nên nhiều bệnh lý phức tạp cho cơ thể và làm giảm tuổi thọ trung bình, khiến sức khỏe suy giảm và dễ mắc các bệnh lý nền.
Đối với những người thường xuyên phải uống rượu do công việc, cần phải đi xét nghiệm định kỳ hoặc siêu âm gan để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường của gan để từ đó có phác đồ điều trị chính xác. Đồng thời, nên sử dụng các sản phẩm giúp hỗ trợ, bảo vệ gan và giúp gan thanh lọc, giải độc.
Đối với những trường hợp đã mắc các bệnh lý nền về gan, tuyệt đối không được sử dụng các chất có cồn như rượu, bia vì sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nặng và dễ gây các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của mình. Ngoài ra, việc thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng cũng là phương pháp hữu hiệu để nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ và các bệnh lý phức tạp cho cơ thể.
- Bạn nên bổ sung các thực phẩm giàu khoáng chất và vitamin, nhất là nhóm A, B, C,D,. đến từ các loại rau, củ, hoa quả. Những thực phẩm như rau xanh, trái cây,.. sẽ ngăn ngừa quá trình tích tụ mỡ trong gan, phòng chống xơ vữa động mạch cơ thể,…
- Một số loại hoa quả nên ăn như cam, bưởi, táo, đu đủ,..
- Bổ sung protein từ các nguồn thịt, hải sản tươi sống,.. để đảm bảo cơ thể phát triển toàn diện. Lưu ý hạn chế chế biến thực phẩm bằng cách chiên rán vì sẽ phải dùng nhiều dầu mỡ, ưu tiên các phương pháp chế biến như hấp, luộc, xào, nướng,..
- Bổ sung omega từ các loại cá và các loại hạt theo khuyến cáo của các chuyên gia vì không gây ra quá nhiều chất béo.
Bên cạnh đó, các bạn cũng cần tránh những thực phẩm sau vì sẽ gây nên những ảnh hưởng tiêu cực đến gan, dễ gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ như:
- Chất béo động vật: Mỡ động vật rất dễ ngấm vào gan, gây nên tình trạng tích tụ, rất khó bài tiết cho gan. Các bạn nên thay mỡ động vật bằng các loại dầu từ thực vật.
- Hạn chế ăn các thực phẩm có chứa nhiều cholesterol có trong nội tạng động vật hay lòng đỏ trứng,..
- Hạn chế sử dụng các gia vị cay nóng vì sẽ làm giảm chức năng bài tiết của gan, làm tích tụ mỡ trong gan và gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.
- Các đồ uống có cồn, chất kích thích; Các chất có cồn sẽ thúc đẩy quá trình xơ hóa gan, khiến gan không thể đào thải các chất độc hại có trong bia, nguy hiểm nhất có thể gây ung thư gan.
Bên cạnh việc có chế độ dinh dưỡng hợp lý, người bệnh cần có lối sống khoa học và lành mạnh. Có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ, hạn chế làm việc căng thẳng kéo dài vì có thể gây nên mệt mỏi, stress,.. Đồng thời, tích cực tập luyện thể dục thể thao hàng ngày với các môn như bóng đá, yoga, bơi lội, cầu lông, tennis,.. Điều này sẽ giúp nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể dẻo dai và tăng cường tuần hoàn trong cơ thể.
Theo nghiên cứu, các bạn chỉ cần tập luyện thể thao từ 30-45 phút mỗi ngày là đã có thể phòng ngừa tình trạng viêm gan nhiễm mỡ cùng các bệnh lý về hô hấp, tim mạch,.. một cách hiệu quả.
Mong rằng với những chia sẻ trên, các bạn sẽ có thêm những kiến thức để phòng ngừa gan nhiễm mỡ do rượu hiệu quả. Xin chúc các bạn và gia đình sẽ luôn dồi dào sức khỏe và hẹn gặp lại trong những bài viết có trong chuyên mục sức khỏe của chúng tôi.
Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương sinh ngày 19/11/1957. Nguyên là giảng viên cấp cao của trường Học viện YHCT Tuệ Tĩnh. Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương hiện đang làm việc và công tác tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường.