Cây thiên niên kiện chữa bệnh gì? Tác dụng, đặc điểm và cách dùng

Thiên niên kiện là một trong các loại cây thảo dược quý hiếm ở nước ta có tác dụng rất tốt trong điều trị các bệnh về xương khớp. Để hiểu rõ hơn về công dụng và cách sử dụng loại cây này, mọi người hãy xem qua bài viết dưới đây.

Thiên niên kiện là cây gì?

Thiên niên kiện là loại cây thảo dược sống lâu năm, gồm có thân rễ và củ. Lá của loại cây này mọc từ thân rễ, phiến lá sáng bóng, dài 30 cm. Hàng năm, vào mỗi tháng 4-6 cây sẽ ra hoa, tháng 8-10 sẽ ra quả, quả thuôn mọng và chứa nhiều hạt có rạch.

Trong dân gian, thiên niên kiện còn được biết đến với cái tên cây sơn thục hay cây bao kim, tên tiếng anh là Homalomena occulta, thuộc họ Ráy Araceae.

Cây thiên niên kiện thường được phát hiện và tìm thấy ở vùng khí hậu nóng ẩm thuộc phía nam của Châu Á và vùng tây nam Thái Bình Dương. Loại cây này mọc chủ yếu ở các vùng trũng men các kênh rạch, nguồn nước hay ven núi thấp, sườn đồi.

Trong y học, thiên niên kiện được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh về đau nhức xương khớp, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống hay các bệnh về tiêu hóa, ruột, dạ dày…

Tác dụng của thiên niên kiện chữa bệnh gì?

Trong dân gian, thiên niên kiện là thảo dược vị đắng, tính cay, mùi thơm, hơi ngọt có tác dụng rất tốt trong điều trị các bệnh phong hàn, tê thấp, bồi bổ gân cốt, co quắp chân tay, đau nhức xương khớp…

Trong YHCT, cây thiên niên kiện được dùng làm thuốc chữa thoát vị đĩa đệm, chữa bệnh thoái hóa cột sống, cách trị thoái hóa đốt sống cổ, chữa bệnh gai cột sống, cách chữa đau thần kinh tọa, chữa bệnh thoái hóa khớp, cách trị viêm khớp. Ngoài ra, thiện niên kiện còn có tác dụng với tình trạng đau dạ dày, đau bụng kinh và trừ sâu hiệu quả.

Trong Tây Y, rễ của thiên niên kiện có chứa tinh dầu màu vàng, mùi thơm dịu nhẹ với thành phần là các chất như este, I-linalol, terpineol, sabinen, limonen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic…được dùng làm hương liệu, nguyên liệu trong điều chế nước hoa.

Ngoài ra, thiên niên kiện còn được dùng để chữa xuất huyết, gãy xương, viêm ruột, đẩy mạnh lưu thông khí huyết, giảm đau, chống đông máu hiệu quả. Một số nơi, người ta còn dùng loại cây này để giảm đau, chống viêm, chống dị ứng rất tốt.

Đối tượng thường sử dụng thiên niên kiện

• Người già bị đau nhức xương khớp.
• Người mắc bệnh phong tê thấp: Đau khớp gối, đau cổ vai gáy, tê bì chân tay, đau lưng dưới…
• Người bệnh bị gai cột sống, thoái hóa cột sống.
• Bệnh nhân bị các bệnh về hệ tiêu hóa: viêm dạ dày, đau dạ dày, viêm ruột…

Các bài thuốc chữa bệnh từ thiên niên kiện

Để sử dụng cây thiên niên kiện để làm các bài thuốc chữa bệnh, mọi người hãy thực hiện theo các phương pháp dưới đây.

• Bài thuốc trị phong thấp, đau nhức xương khớp

1. Bài thuốc 1: Đem 10 gram thiên niên kiện, ngưu tất cùng 20gram mộc qua, hay thiêm đi rửa sạch, phơi ráo nước rồi sắc với 400ml nước đến khi còn 200ml nước thuốc thì bỏ ra bát uống làm 2 lần trong ngày.
2. Bài thuốc 2: Chuẩn bị 10g thiên niên kiện, ngải cứu, thương nhĩ tử, 40g rễ cỏ xước, 20g hy thiêm, phục linh. Sau đó đem tất cả nguyên liệu vào nồi sắc với 1 lít nước đến khi cạn còn ⅔ thì tắt bếp rồi chia thành 3  uống trước mỗi bữa ăn.
3. Bài thuốc 3: Thiên niên kiện 10g, cốt toái bổ 10g, bạch chỉ 8g. Đem nguyên liệu đi rửa sạch, sắc với 3 bát nước trắng đến khi còn khoảng 2 bát thì tắt bếp cho ra sử dụng thành 2 lần/ngày.

• Chữa đau bụng kinh

Mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt hàng tháng, các chị em lại phải chịu nỗi đau đớn cực khổ vì đau bụng kinh. Để giảm thiểu các triệu chứng đau, các chị em có thể sử dụng thiên niên kiện làm bài thuốc theo hướng dẫn dưới đây:

Thực hiện: Thiên niên kiện, rễ bưởi, rễ cây sim rừng, rễ cây bướm bạc mỗi vị 10g. Đem tất cả nguyên vật liệu đi rửa sạch, cắt thành phần nhỏ, cho vào nồi sắc thành nước uống hàng ngày đến khi hết đau bụng kinh.

• Cây thiên niên kiện chữa dị ứng, mẩn ngứa

Mọi người có thể sử dụng thiên niên kiện làm bài thuốc chữa mẩn ngứa, dị ứng rất hiệu quả với 10 gram cây khô, gừng tươi đem sắc lấy nước để uống. Có thể dùng bã thuốc để bôi lên khu vực bị mẩn ngứa sẽ mang lại kết quả điều trị tối ưu.

• Bài thuốc ngâm rượu

Chuẩn bị: 1 Kg củ thiên niên kiện, 100 gram cây kỷ tử, ngưu tất, hổ cốt các vị, 2 lít rượu trắng (nồng độ trên 40), 1 bình sạch.

Thực hiện:

1. Đem tất cả thảo dược đi rửa sạch, để ráo nước.
2. Thái nhỏ nguyên liệu rồi đem phơi khô khoảng 2 ngày.
3. Sau khi phơi khô đem sao vàng rồi hạ thổ.
4. Rửa sạch lại với nước cho hết bụi bẩn.
5. Cho tất cả nguyên liệu vào bình ngâm với 2 lít rượu trắng trong vòng 1 tháng.
6. Mỗi ngày bỏ ra 1 – 2 chén rượu uống trong mỗi bữa ăn để giúp hỗ trợ điều trị bệnh tốt nhất.

Lưu ý: Khi sử dụng thiên niên kiện ngâm rượu không sử dụng quá nhiều củ vì sẽ dẫn tới tình trạng ngộ độc.

Mua thiên niên kiện ở đâu, giá bao nhiên?

Khi có nhu cầu, mọi người có thể mua cây hoặc bài thuốc tại các hiệu thuốc đông y hoặc các nhà vườn cung cấp giống cây được cấp phép theo quy định của pháp luật.

Giá thành khi cho 1 Kg thiên niên kiện giao động từ 110.000 – 120.000 VNĐ.

Lưu ý: Để tránh bị lừa mua phải hàng kém chất lượng, các chuyên gia khuyên mọi người không nên mua bên ngoài mà cần tới các cơ sở cung ứng dược liệu uy tín để thu mua cây thảo dược này.

Lưu ý khi sử dụng thiên niên kiện

Tuy có rất nhiều công dụng tốt trong chữa bệnh, nhưng để sử dụng hiệu quả thảo dược này, người bệnh cần lưu ý các vấn đề sau đây:

• Không nên lạm dụng quá nhiều thiên niên kiện làm thuốc hay ngâm rượu vì có thể gây ngộ độc.
• Sử dụng tối đa khoảng 10g thiên niên kiện cho mỗi thang thuốc.
• Khi bị ngộ độc người bệnh sẽ bắt gặp các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, ngất xỉu. Khi đó cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế để khắc phục.
• Thực hiện theo chỉ định của các bác sĩ Đông Y.

Như vậy, bài viết đã giới thiệu tới cho bạn đọc thông tin căn bản nhất về loại cây thiên niên kiện và tác dụng của loại cây này trong điều trị các bệnh về xương khớp hiệu quả.

Nếu độc giả có bất kỳ câu hỏi nào có thể để lại bình luận phía cuối bài viết. Các chuyên gia y tế của chúng tôi sẽ tư vấn và giải đáp tất cả các câu hỏi của bạn.