Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid là phương pháp phổ biến thường được áp dụng trong giai đoạn bệnh tiến triển. Để hiểu rõ hơn về công dụng của thuốc và những điều cần lưu ý khi sử dụng, mời bạn đọc theo dõi thông tin chia sẻ dưới đây.
Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Corticoid có hiệu quả không?
Corticoid là một loại thuốc thuộc nhóm thuốc chống viêm steroid. Khi được đưa vào cơ thể nó hoạt động tương tự như một loại hormone được tiết ra từ tuyến thượng thận có tên là hormone cortisol. Công dụng chính của thuốc là chống dị ứng, kháng viêm và ức chế miễn dịch. Trong điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid chủ yếu đem lại công dụng chống viêm và ức chế miễn dịch.
Đây là một loại thuốc đóng vai trò thứ yếu giúp kiểm soát triệu chứng bệnh trong thời gian chờ thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm và các loại thuốc đặc trị khác phát huy tác dụng. Ngoài ra corticoid cũng được sử dụng trong giai đoạn tiến triển của viêm khớp dạng thấp.
Nhìn chung, thuốc corticoid được đánh giá cao về hiệu quả trong điều trị viêm khớp dạng thấp với khả năng chống viêm tác động kép là tác động trực tiếp đến gen và tác động thông qua gen. Vì vậy thuốc có thể đem lại hiệu quả nhanh chóng và rõ ràng hơn so với loại thuốc chống viêm không steroid.
Tuy nhiên, khi điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid mọi người cũng cần biết rằng loại thuốc này tiềm ẩn khá nhiều tác dụng phụ. Vì vậy việc sử dụng loại thuốc này cần thực hiện nghiêm túc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Corticoid khi nào?
Thông thường thuốc được chỉ định điều trị trong trường hợp mắc bệnh viêm khớp dạng thấp giai đoạn tiến triển. Hoặc các trường hợp không đáp ứng tốt với nhóm thuốc chống viêm NSAIDs và thuốc giảm đau thông thường. Ngoài ra, thuốc corticoid cũng được chỉ định điều trị kết hợp với Methotrexate và một số loại thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm khác.
Các loại Corticoid điều trị viêm khớp dạng thấp
Hiện nang các loại thuốc corticoid được dùng để điều trị viêm khớp dạng thấp là:
- Thuốc Methylprednisolon
- Triamcinolon
- Prednisolone
- Prednisone
Với các trường hợp tổn thương khớp mức độ nặng. Người bị viêm khớp dạng thấp có nhiều vùng khớp bị sưng viêm với triệu chứng đau nhức nghiêm trọng thì được chỉ định kết hợp với một số loại thuốc corticoid có công dụng mạnh và tác dụng rõ rệt hơn.
Cách dùng, liều dùng Corticoid điều trị viêm khớp dạng thấp
Cách dùng và liều dùng sẽ phụ thuộc vào mức độ bệnh và thời gian điều trị dài hay ngắn. Cụ thể như sau:
Cách dùng
Thuốc corticoid được sử dụng bằng 3 hình thức chính là:
Sử dụng đường uống
Thuốc corticoid đường uống được chỉ định với những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp ở mức độ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên các loại thuốc này thường gây ra tác dụng phụ là kích ứng niêm mạc dạ dày, thúc đẩy sự hình thành vết loét và tăng nguy cơ xuất huyết đường tiêu hóa. Do đó người bệnh cần sử dụng loại thuốc này kết hợp với thuốc ức chế quá trình sản xuất dịch vị để giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc corticoid tiêm tại chỗ
Corticoid dạng tiêm có thể dùng để tiêm cạnh khớp, tiêm trong khớp hoặc tiêm ngoài màng cứng. Công dụng chính của thuốc là giảm đau nhanh và chống viêm hiệu quả. Mặc dù vậy thuốc không được sử dụng quá 3 lần trong vòng 12 tháng để tránh gây tổn thương sụn và các tác dụng phụ nguy hiểm như: Teo cơ, đứt gân, loãng xương,…
Thuốc corticoid tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch
Trong trường hợp mắc bệnh viêm khớp dạng thấp mức độ nặng phản ứng viêm và sưng đau mức độ nghiêm trọng thì bệnh nhân sẽ được cân nhắc chỉ định sử dụng thuốc corticoid dạng tiếp bắp hoặc tiêm tĩnh mạch. Tuy vậy hiện nay hầu như phương pháp này không còn được sử dụng vì có thể dẫn đến rất nhiều rủi ro đáng tiếc như: Teo cơ, nhiễm trùng, nhiễm khuẩn tại chỗ,..
Liều lượng điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid
Theo thông tin hướng dẫn trong quyết định 361/QĐ-BYT ban hành ngày 25/01/2014, thuốc corticoid được sử dụng như sau:
Liều dùng ngắn hạn
- Đối với những trường hợp mắc bệnh mức độ nhẹ: Liều dùng khuyến cáo là 16 – 32mg Methylprednisolon (hoặc loại thuốc có tác dụng tương tự). Sử dụng 1 lần/ngày vào lúc 8 giờ sáng sau bữa ăn
- Đối với trường hợp mắc bệnh mức độ nặng: Sử dụng 40mg Methylprednisolone dạng truyền tĩnh mạch hàng ngày. Thời gian truyền từ 30 – 45 phút, sử dụng liên tục trong vòng 3 ngày. Nếu người bệnh đáp ứng tốt với thuốc thì sẽ được chuyển sang thuốc corticoid đường uống
Liều dùng corticoid để điều trị bệnh dài hạn
- Liều khởi đầu: Sử dụng 20mg/lần/ngày. Dùng thuốc vào lúc 8 giờ sáng sau khi ăn sáng
- Liều dùng điều chỉnh: Sau khi đã có dấu hiệu đáp ứng lâm sàng với thuốc, liều lượng sẽ được giảm dần đến khi đạt liều duy trì là 5 – 8mg/ngày. Có thể sử dụng thuốc hàng ngày hoặc ngưng điều trị sau từ 6 – 8 tuần sử dụng
Lưu ý khi điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Corticoid
So với các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp khác corticoid có thể gây ra rất nhiều tác dụng phụ, đặc biệt là với các trường hợp sử dụng thuốc quá 1 tuần. Do đó để đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid mọi người cần lưu ý đến một số vấn đề sau:
- Chỉ được sử dụng thuốc corticoid khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa
- Tuyệt đối không được tự ý tăng/giảm, thay đổi liệu trình điều trị khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ
- Không tự ý ngưng sử dụng thuốc đột ngột
- Nên uống thuốc corticoid sau khi đã ăn no để hạn chế tối đa tác dụng phụ không mong muốn
- Tránh sử dụng các thực phẩm và đồ uống có tính axit và ăn mòn niêm mạc dạ dày như: Thực phẩm chua, đồ ăn lên men, các món ăn cay nóng, bia, rượu, chất kích thích,…
- Ngưng sử dụng thuốc nếu gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng và thông báo với bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt
Nội dung bài viết là thông tin chia sẻ về cách điều trị viêm khớp dạng thấp bằng corticoid. Mong rằng đã cung cấp đến bạn đọc thêm nhiều kiến thức hữu ích và lựa chọn được phương pháp điều trị bệnh phù hợp.
Bác sĩ Nguyễn Bá Vưỡng sinh ngày 25/06/1959, ông nguyên là phó khoa Đông y của Viện Y học cổ truyền Quân đội. Bác sĩ Vưỡng hiện đang làm việc tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường và tác giả biên soan, chịu trách nhiệm nội dung trên trên website tamminhduong.com của Nhà thuốc Tâm Minh Đường.