5S trong bệnh viện là gì trong Y Tế? và 5 đúng khi sử dụng thuốc là như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ thông tin này cho độc giả.
5s trong bệnh viện là gì? Quy trình 5S trong bệnh viện là gì?
5S là 5 chữ cái đầu của từ:
- Sàng lọc (Sorting out – Seiri): Tại nơi làm việc, tiến hành sàng lọc những thứ không cần thiết và loại bỏ chúng.
- Sắp xếp (Storage – Seiton): Sắp xếp mọi thứ theo đúng vị trí một cách ngăn nắp để tiện sử dụng khi cần.
- Sạch sẽ (Shining the workplace – Seiso): Vệ sinh sạch sẽ, thường xuyên quét dọn, lau chùi mọi thứ ở quanh nơi làm việc)
- Săn sóc (Setting standards – Seiketsu): Đưa ra yêu cầu để thực hiện 3S nói trên và tuân thủ theo đúng quy định.
- Sẵn sàng (Sticking to the rule – Shitsuke): Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định được quy định tại nơi làm việc, tạo thói quen tự giác để sẵn sàng thực hiện mọi thứ.
Khái niệm 5S trong bệnh viện có nguồn gốc từ Nhật Bản. Sau này, vào những năm 1986, khái niệm này đã lan rộng và được ứng dụng trên nhiều nước như Trung Quốc, Singapore, Ba Lan,…
Tại Việt Nam, 5S được du nhập khi Nhật bắt đầu đầu tư và Vikyno là doanh nghiệp áp dụng quy trình này đầu tiên từ năm 1993.
Hiện nay, rất nhiều bệnh viện trên cả nước áp dụng mô hình này vào trong quản lý chất lượng. Một số cái tên tiêu biểu như: Bệnh viện Từ Dũ, Viện truyền máu huyết học, Bệnh viện đa khoa Trung Ương Quảng Nam, Bệnh viện Trưng Vương TP.HCM, Bệnh viện quốc tế Phương Châu, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn,…
5s trong bệnh viện đã được áp dụng rất nhiều tại các bệnh viện, vào trong công tác quản lý chất lượng cho thấy kết quả như sau: Thời gian tìm kiếm tài liệu so với trước giảm tới 20% và diện tích lưu trữ tăng thêm 10%.
5S không chỉ là quy tắc trong quản trị doanh nghiệp của Nhật Bản mà đó còn là văn hóa “sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp” nơi công sở với mục đích tăng hiệu suất làm việc, giảm sự lãng phí.
Hiện nay, việc cải tổ liên tục các quy trình làm việc là mục tiêu mà nhiều doanh nghiệp áp dụng, trong đó bệnh viện dùng nó để giảm quá tải. Sự cải tiến liên tục bao gồm sự sáng tạo và quá trình biến ý tưởng thành những giá trị mang lại hiệu quả cao hơn.
Mục tiêu của quá trình 5s trong bệnh viện này không chỉ giúp giảm chi phí hoạt động mà còn làm giảm tải công việc, giúp việc thực hiện các đầu việc trở lên đơn giản, nhanh chóng, và hiệu quả hơn. Chìa khóa để thực hiện 5S chính là không ngừng đưa ra các ý tưởng sáng tạo nhằm thúc đẩy hiệu quả.
Áp dụng 5S trong quy trình quản lý cũng chính là ngăn chặn sự xuống cấp của cơ sở hạ tầng, giúp không gian lưu trữ dữ liệu trở lên thống thoáng hơn. Từ đó, các nhân viên y tế có thể dễ dàng tìm kiếm hồ sơ, vật tư cũng như tránh sự sai sót, nhầm lẫn.
Để thực hiện 5s trong bệnh viện, đầu việc đầu tiên mà các nhân viên cần làm chính là sàng lọc. Cụ thể, khu vực làm việc của nhân viên y tế đã được đánh dấu rõ ràng, đồng thời dính nhãn đỏ với những thứ được coi là không còn giá trị để loại bỏ chúng.
Kết thúc quy trình này, đầu việc tiếp theo cần được thực hiện đó là Sắp xếp và Sạch sẽ. Thông qua 2 bước này, tất cả các đồ dùng được đặt ở vị trí không phù hợp đã được kiểm tra lại và thay thế bằng những vật dụng cần thiết. Cùng lúc đó, quy chuẩn của sự sắp xếp cũng đã được thiết lập.
5 đúng khi sử dụng thuốc là gì?
- Dùng thuốc đúng người bệnh
Được áp dụng trong quá trình kê đơn thuốc đúng người bệnh là một trong những nguyên tắc quan trọng trong việc dùng thuốc. Tức là phải đảm bảo đơn thuốc được kê đưa cho đúng người. Bởi trong bệnh viện, cùng một khoa có nhiều người bệnh trùng nhau cả tên và họ, thậm chí là bằng tuổi.
Do vậy, 5 đúng khi sử dụng thuốc được áp dụng để tránh trường hợp nhầm lẫn, ta cần sắp hai bệnh nhân giống nhau ở giường khác và phòng khác hoặc nếu không thì có thể sắp cho họ nằm cách xa nhau. Và điều quan trọng nhất là trước khi đưa thuốc, nhân viên y tế phải bệnh nhân các thông tin cần thiết như tên, tuổi, số giường, số phòng.
- Sử dụng đúng thuốc
Khi cho người bệnh dùng thuốc, các nhân viên y tế, điều dưỡng viên phải đọc đúng và đủ nhãn thuốc 3 lần vào 3 thời điểm sau:
Ngay khi lấy thuốc ra khỏi tủ chứa thuốc hoặc nơi cất giữ.
Ngay sau khi lấy thuốc ra khỏi hộp chứa thuốc.
Đọc tên thuốc trước khi trả lọ hoặc hộp thuốc trở về chỗ cũ hoặc bỏ vào thùng rác.
- Sử dụng đúng liều – Một trong 5 đúng khi sử dụng thuốc
Việc tính toán liều lượng cần phải được thực hiện một cách chính xác. Để tránh nhầm lẫn, các điều dưỡng viên cần phải thực hiện công việc này trong môi trường hoàn toàn yên tĩnh, cần tập trung 100% cao độ, không thực hiện nhiều công việc 1 lúc, đôi khi cần kiểm tra lại kết quả tính toán của mình bằng cách so sánh với điều dưỡng viên khác.
Khi liều lượng thuốc đã được xác định, điều dưỡng viên cần phải biết sử dụng công cụ đo lường và tiến hành đong đếm sao cho chính xác tới từng ml hay việc bẻ đôi viên thuốc cùng nên được thực hiện bằng dụng cụ cắt thuốc chứ không được nhìn bằng mắt cảm nhận rồi dùng tay chia.
- 5 đúng khi sử dụng thuốc – Sử dụng đúng đường dùng thuốc
Khi kê đơn cho bệnh nhân, điều dưỡng viên cần phải xác định chính xác loại thuốc đó là dùng cho đường nào (Đường uống, bôi ngoài da, tiêm). Bởi nếu nhầm lẫn thì sẽ gây ra hậu quả vô cùng khó lường, ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng người bệnh. Ví dụ, nếu thuốc được chỉ định dùng ngoài da lại đem uống thì có thể khiến người bệnh ngộ độc. Bởi những chất trong loại thuốc này không thể hấp thụ bằng đường uống sẽ gây ra tổn thương nghiêm trọng tới niêm mạc tiêu hóa.
- Sử dụng đúng thời gian
5 đúng khi sử dụng thuốc cuối cùng mà các điều dưỡng viên cần phải nắm rõ thời gian sử dụng thuốc của một số loại thuốc đặc thù. Ví dụ, sau 15h không nên sử dụng thuốc lợi tiểu vì nếu dùng vào thời gian này bệnh nhân có thể gặp tình trạng tiểu đêm dẫn tới mất ngủ. Hoặc đối với các loại thuốc kháng sinh cần phải duy trì ổn định nồng độ trong máu nên phải cách 8h lại dùng thuốc một lần. Đây đều là những tiêu chuẩn trong y tế, nếu thực hiện sai không những thuốc sẽ mất tác dụng mà còn khiến tình trạng bệnh nhân ngày càng nghiêm trọng hơn.
Cách đảm bảo 5 đúng khi sử dụng thuốc
Trong quá trình khám bệnh, người thầy thuốc cần phải khai thác tiền sử dùng thuốc và dị ứng của bệnh nhân. Lập danh sách các thuốc mà bệnh nhân đã từng sử dụng trong vòng 24h trước khi vào viện để chỉ định thuốc chính xác và phù hợp.
Thuốc được chỉ định dùng cho bệnh nhân cần phải đảm bảo nguyên tắc sau:
- Phù hợp với chẩn đoán và tình hình tiến triển của bệnh.
- Phù hợp với thể trạng và cơ địa người bệnh.
- Phù hợp với tuổi tác và số cân nặng.
- Không được lạm dụng thuốc.
Để đảm bảo 5 đúng khi sử dụng thuốc, cách ghi chỉ định thuốc cũng cần phải chính xác: Khi chỉ định dùng thuốc cho bệnh nhân, bác sĩ cần phải ghi đầy đủ liều lượng, cách dùng vào đơn thuốc. Không được viết tắt tên thuốc hoặc ghi chú ký hiệu. Trong trường hợp có sửa chữa thì cần phải ký xác nhận bên cạnh.
Nội dung chỉ định thuốc bao gồm: tên thuốc, hàm lượng, liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, thời gian sử dụng thuốc trong ngày, đường uống.
Trên đây là một số thông tin xoay quanh nguyên tắc 5S trong bệnh viện và 5 đúng khi dùng thuốc. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn đọc.
Bác sĩ Lương Đức Chương sinh ngày 02/2/1954, ông nguyên là Thượng tá – Bác sỹ của Học viện Quân Y. Hiện nay, bác sĩ Chương đang làm việc và công tác tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường