Trà hoa vàng được biết đến là một loại dược liệu mang đến nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ xa xưa, trà là một thức uống dành cho vua chua, các bậc đế vương. Để tìm hiểu kỹ hơn về công dụng, cách sử dụng, đặc tính của loại cây này, bạn hãy tham khảo thông tin trong bài viết bên dưới.
Tìm hiểu về trà hoa vàng là cây gì?
Trà hoa vàng từ lâu đã trở thành một thức uống bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe và được nhiều người sử dụng hiện nay. Một số thông tin chung về loại cây này như sau:
- Tên gọi khác: Kim hoa trà, trà gừng, trà trường thọ
- Họ: Chè
- Tên khoa học: Camellia chrysantha
Đặc điểm của cây
Trà hoa vàng sở hữu các đặc điểm bao gồm:
- Cây thuộc dạng thân gỗ, cao khoảng 2 – 5 mét, thân nhỏ và có màu xanh, các nhánh cây mọc thưa nhau, vỏ bao bọc cây màu nâu xám nhạt.
- Lá của cây có hình tròn, mọc riêng rẽ nhau, lá không có lông mà có các răng cưa nhỏ xung quanh mép lá. Phiến lá có hình dáng suôn, cuống lá khá dài.
- Hoa có màu vàng và mọc tách biệt trên từng cuống lá, mỗi hoa có khoảng 10 cánh. Hoa có nhiều vòi nhụy với đường kính khoa từ 5 – 6cm.
- Hoa nở theo mùa khá dài, từ khoảng tháng 11 cho đến tháng 3 năm sau. Trong khoảng từ tháng 1 – tháng 3 thì cây mọc ra nhiều lá non, lá mới.
Phân bổ địa lý
Cây trà hoa vàng thường sinh sống nhiều ở những khu vực núi đồi cao, ở nơi mát mẻ và không có ánh sáng rọi trực tiếp vào cây. Thế nên, khi mọc xung quanh hoặc dưới các cây tán to, cây gỗ lớn thì nó phát triển rất mạnh mẽ. Tại Việt Nam, người ta phát hiện ra loại cây này mọc nhiều ở các vùng núi phía Bắc như Hòa Bình, Lạng Sơn, Bắc Giang…
Ngoài ra, hiện nay có nhiều khu vực đã tiến hành ươm giống cây trà hoa vàng để phục vụ nhu cầu sử dụng của khách hàng. Bạn có thể tìm thấy cây giống này ở các vườn dược liệu lớn.
Phân loại
Cây thường được chia thành nhiều loại khác nhau theo các khu vực mà chúng sinh sống. Chẳng hạn như hiện nay có các giống nổi tiếng như trà hoa vàng Đà Lạt, Quảng Ninh, Bắc Giang… Trong số các phân loại trên, khu vực Ba Chẽ Quảng Ninh được rất nhiều khách hàng yêu thích bởi công dụng tốt cho sức khỏe và có hướng vị dễ uống, thơm ngon.
Cách thu hoạch và sơ chế
Người ta sẽ thu hoạch búp non, hoa và lá của cây trà hoa vàng để làm thuốc, trong đó hoa trà được dùng phổ biến nhất hiện nay. Khi tới mùa, người ta sẽ bắt đầu thu hoạch dược liệu. Vào mùa xuân khoảng tháng 3 – 4 là thời điểm nở rộ, đây chính là thời điểm thích hợp để hái loại thảo dược này.
Sau khi dược liệu được hái về, người ta có thể phơi khô dược liệu để dùng dần hoặc dùng tươi luôn cũng được. Tuy nhiên, để bán trên thị trường, người ta sẽ phơi khô hoặc sấy dược liệu, rồi cho vào các lọ thủy tinh, túi kín bọc lại, đặt ở những nơi thoáng mát, khô ráo.
Trà hoa vàng có tác dụng gì?
Loại cây này có rất nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe đã được Đông y và khoa học hiện đại chứng minh.
Theo Đông y
Trước hết, bạn cần tìm hiểu về công dụng của trà hoa vàng theo quan niệm y học cổ truyền. Trà là dược liệu ngọt, có tính bình, mùi thơm dịu nhẹ và quy vào kinh gồm Can, Thận, Tâm. Ngoài ra, Đông y cũng nghiên cứu được trà có các công dụng như dưỡng sinh, an thần, ngăn chặn tình trạng lão hóa trên da.
Đồng thời trà có tác dụng hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý về ung thư hiệu quả, hạn chế hình thành các khối u ác tính bên trong cơ thể. Ổn định huyết áp, phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, giảm nguy cơ mắc phải các bệnh lý tim mạch nguy hiểm cũng là công dụng tốt mà trà mang lại.
Theo nghiên cứu hiện đại
Theo nghiên cứu của y học hiện đại, trà hoa vàng có chứa rất nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe đã được khẳng định bởi nhiều nhà khoa học trên thế giới. Cụ thể, trà có chứa đến 33% các chất có công dụng ngăn ngừa các tế bào ung thư hình thành và phát triển. Ngoài ra, loại thảo dược này có chứa rất nhiều nguyên tố tốt cho sức khỏe, có thể kể đến như Mo, Mn, Zn, các axit amin… Nó sẽ mang đến những tác dụng cụ thể như sau:
- Kéo dài tuổi thọ, duy trì tuổi thanh xuân: Các hoạt chất có trong trà như Saponin, Flavonoid, Vitamin C, Vitamin E có tác dụng ngăn ngừa oxy hóa, ức chế các gốc tự do gây hại cho cơ thể. Ngoài ra, hợp chất EGCG có trong trà còn có công dụng ngăn ngừa tình trạng sạm da, chống lão hóa hiệu quả.
- Tim mạch khỏe mạnh: Các chất trong trà hoa vàng có công dụng ngăn ngừa cholesterol xấu trong cơ thể gây nên các bệnh lý về tim mạch. Qua đó, trà sẽ giúp người bệnh cân bằng huyết áp ở mức tốt nhất, chống đông máu và ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.
- Hạ đường huyết cho người bị tiểu đường: Theo các nghiên cứu gần đây, lá của loại cây này có tác dụng cân bằng lượng đường huyết, cải thiện các triệu chứng nguy hiểm mà bệnh tiểu đường gây ra. Bởi trong trà có chứa các chất chống oxy hóa và có tác dụng thúc đẩy sự trao đổi chất, đối mỡ, cân bằng các chuyển hoa bên trong. Vì thế, khi bị tiểu đường, bạn có thể uống trà hoa vàng để ngăn ngừa bệnh lý.
- Thanh lọc cơ thể, mát gan: Uống sẽ giúp mát gan, cơ thể được thanh lọc và loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể. Do vậy, nó có tác dụng ngăn ngừa các virus gây ra bệnh viêm gan xâm nhập vào cơ thể.
- Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư: Loại thảo dược này có công dụng ức chế sự hình thành của khối u. Do vậy những ai có nguy cơ hoặc đang trong quá trình điều trị ung thư nên uống trà hoa vàng để hỗ trợ điều trị bệnh lý.
- Giảm căng thẳng: Những người thường xuyên làm việc mệt mỏi, stress thì nên bổ sung uống mỗi ngày. Bởi thức uống này có công dụng hỗ trợ giảm căng thẳng, giúp tinh thần thư thái, minh mẫn và dễ dàng tập trung làm việc hơn.
Hơn nữa, trà hoa vàng còn là dược liệu có thể điều trị các bệnh lý liên quan đến hô hấp như ho, viêm phổi, viêm họng và hỗ trợ diệt khuẩn, giảm cân, giảm béo, duy trì vóc dáng thon thả.
Uống trà hoa vàng có tốt không?
Từ những công dụng trên của trà hoa vàng theo nghiên cứu của Đông y và y học hiện đại, có thể thấy, đây là một dược liệu tốt và mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Do vậy, tùy vào mỗi bệnh lý hay mục đích sử dụng, bạn có thể uống trà với một liều lượng phù hợp.
Tuy nhiên, nếu uống trà không đúng cách thì có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Vì thế, người bệnh cần uống trà với một liều lượng quy định, không nên lạm dụng trà để đạt được hiệu quả chữa bệnh một cách tốt nhất. Đặc biệt, không được thêm bớt thuốc mà không theo sự hướng dẫn của chuyên gia.
Ngoài ra, để đảm bảo đạt được công dụng tối đa, người bệnh cần lưu ý một số điều như sau khi uống trà:
- Không được nấu trà ở nhiệt độ cao vì sẽ làm mất đi các chất dinh dưỡng trong trà.
- Không được uống vào lúc đói vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày, đại tràng.
- Sau khi nấu phải uống trà hết trong ngày, không được để qua đêm.
- Không được dùng trà chung với sữa hoặc các loại đồ uống khác.
Cách dùng trà hoa vàng hiệu quả
Để sử dụng trà đúng cách, hiệu quả, bạn cần thực hiện theo các cách như sau:
Pha trà từ nụ hoa và hoa
Pha trà từ hoa và nụ hoa khô là cách phổ biến, đơn giản mà ai cũng có thể thực hiện. Bạn thực hiện theo các bước gồm:
- Lấy khoảng 3 – 4 hoa khô hoặc nụ hoa khô. Chuẩn bị một bình pha trà và một ít nước sôi.
- Bạn cho hoa vào trong bình trà với nước sôi, đậy nắp lại để khoảng 10 phút, mở nắp ra là có thể sử dụng.
- Hàng ngày, bạn có thể nhâm nhi uống khoảng 2 bình nước trà để mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Pha trà từ lá trà
Lá trà hoa vàng cũng là một bộ phận người ta thường sử dụng để pha trà. Cách pha lá trà được thực hiện như sau:
- Bạn lấy khoảng 1 nắm lá trà tươi hoặc trà phơi khô đều được.
- Rửa sạch lá trà rồi cho vào nước đun sôi.
- Khi nước sôi trong khoảng 15 phút thì đổ trà ra và sử dụng như bình thường.
Ngâm rượu trà hoa vàng
Ngoài cách làm phổ biến là pha trà, loại thảo dược này còn được sử dụng để ngâm rượu thuốc. Dưới đây là cách ngâm rượu thuốc bạn có thể tham khảo:
- Bạn lấy hoa, nụ hoa, quả non rồi sơ chế sạch các loại dược liệu trên.
- Bạn ngâm hoa và quả non trong 2 bình đựng rượu khác nhau. Bạn ngâm theo tỷ lệ khoảng 100g dược liệu thì ngâm rượu 1 lít 40 – 42 độ.
- Mỗi ngày, người bệnh chỉ nên uống khoảng 50ml rượu và phân rượu này thành các lần uống trong ngày.
- Đối với rượu trà hoa vàng, bạn không nên quá lạm dụng vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tắm nước trà hoa vàng
Bạn cũng có thể sử dụng làm nước tắm để điều trị bệnh mẩn ngứa, nổi mề đay, dị ứng. Các bước thực hiện như sau:
- Bạn chuẩn bị 1 – 2 nắm lá trà, rửa sạch.
- Cho lá đun với 1 lít nước nóng, thêm vào một ít muối.
- Pha một ít nước lạnh vào trà, canh ở nhiệt độ vừa phải rồi tắm.
Trà hoa vàng bao nhiêu tiền 1kg, mua ở đâu uy tín?
Trà hoa vàng hiện nay có mức giá khoảng 2 – 2,5 triệu/100g và sẽ thay đổi tùy vào thời điểm. Bạn có thể dễ dàng tìm mua loại dược liệu này tại các cửa hàng thuốc Đông y, trung tâm ươi trồng dược liệu… Khi mua hàng, khách hàng cần cân nhắc lựa chọn cơ sở bán dược liệu uy tín, có sự kiểm duyệt của bộ y tế để tránh tình trạng mua hàng kém chất lượng, hàng giả.
Trên đây là những thông tin cần biết về trà hoa vàng như đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng. Qua đó, bạn đã có thêm các kiến thức quan trọng về loại trà này và có thể sử dụng hàng ngày để nâng cao sức khỏe và phòng chống bệnh tật trong cơ thể.
Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương sinh ngày 19/11/1957. Nguyên là giảng viên cấp cao của trường Học viện YHCT Tuệ Tĩnh. Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương hiện đang làm việc và công tác tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường.