Hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp cơ chế hình thành, nguyên nhân?

Hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp là triệu chứng phổ biến của bệnh lý này. Người bệnh cần tìm hiểu và nắm được cách điều trị phù hợp, tránh để lâu gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân.

Hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là bệnh lý về xương khớp phổ biến, xảy ra do hiện tượng rối loạn tự miễn của cơ thể khi bị tấn công bởi các yếu tố có hại. Khi virus, chấn thương tấn công vào hệ cơ xương thì vị trí đầu tiên chịu tổn thương là lớp niêm mạc khớp, hay còn được gọi với cái tên là lớp bao hoạt dịch. Đây chính là nguyên nhân hình thành nên các nốt thấp khớp.

Bình thường, các hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp sẽ có kích thước cực kỳ nhỏ, chỉ khoảng 2mm. Cũng tồn tại nhiều nốt có kích thước lớn hơn, khoảng 5mm nhưng không to hơn nữa, mọc rải rác khắp vị trí đau. Các hạt này thường có hình tròn và có đường viền bao quanh.

Khi người bệnh chạm vào các hạt này thường có cảm giác cứng và nhận thấy chúng di chuyển. Bên cạnh đó, cũng có các nốt liên kết với mô dưới da nên không thể di chuyển khi chạm vào. Một số trường hợp, hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp mềm khi người bệnh chạm vào nhưng không quá phổ biến. Trường hợp này xảy ra khi người bệnh đang bùng phát triệu chứng mạnh mẽ và xuất hiện cơn đau cấp với tần suất liên tục.

Về vị trí, các hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp thường xuất hiện ở các bộ phận chịu tác động ngoại lực nhiều hoặc hay cử động thường xuyên, như ngón tay, cổ tay, khớp ngón tay, mắt cá chân…. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm khớp dạng thấp kéo dài thì các hạt này xuất hiện ngay cả những vị trí bên trong cơ thể như dây thanh quản, phổi, tim….

Cơ chế hình thành hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp

Hiện nay, việc xác định cơ chế hình thành hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp vẫn còn đang được nghiên cứu và tìm hiểu. Các nhà khoa học vẫn chưa có câu trả lời xác đáng cho vấn đề này. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu chỉ ra rằng những chất trung gian gây nên viêm khớp dạng thấp là nguyên nhân dẫn đến triệu chứng này.

Khi tổn thương xương khớp có tính lặp lại các khu vực trên cơ thể sẽ làm tổn thương mạch máu, dây thần kinh, gân và dẫn đến tăng sinh mạch máu. Từ đó, làm hình thành nên những mô hạt đọng lại trên thành mạch.

Các hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp có tác động trực tiếp đến các bạch cầu đơn thân và giải phóng các yếu tố protease, collagenase…, là nguyên nhân chính gây hoại tử nền mô liên kết và dẫn đến những biến chứng của bệnh.

Nguyên nhân gây hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp

Theo thống kê của các nhà khoa học, có đến hơn 40% các trường hợp người bệnh viêm khớp dạng thấp xuất hiện triệu chứng nổi hạt dưới da. Để xác định nguyên nhân hình thành nên các hạt này, có thể kể đến sự có mặt của những thành phần:

• Tế bào viêm: Tình trạng viêm do viêm khớp dạng thấp khiến các hạt dưới da hình thành. Những tế bào viêm nhiễm có thể lan rộng ra các vị trí xung quanh và sản sinh nhiều hạt dưới da hơn.
• Fibrin: Là tên một loại protein có tác động chủ yếu đến quá trình đông máu. Hoạt chất này cũng xuất hiện khi các mô, tế bào bị tấn công và tổn thương.
• Tế bào chết trên da: Trên thực tế, quá trình loại bỏ tế bào chết trên da diễn ra thường xuyên và hết sức bình thường. Tuy nhiên trong vài trường hợp chúng vẫn chứa một lượng protein lớn và tích tụ dưới da, gây nên các nốt sần và hạt.

Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng tình trạng nổi hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp được thống kê lại như sau:

• Thời gian mắc bệnh: Người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp càng lâu thì nguy cơ phát triển các hạt dưới da càng lớn và ngược lại.
• Giới tính: Theo thống kê, nữ giới là đối tượng xuất hiện các hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp nhiều hơn so với nam giới.
• Yếu tố dạng thấp: Những người có yếu tố dạng thấp trong máu cao hơn bình thường có tỷ lệ nổi hạt nhiều hơn, nguyên nhân là bởi các protein trong máu có mối quan hệ mật thiết đến rối loạn tự miễn dịch của cơ thể.
• Di truyền: Một số gen được phân tích và cho kết quả làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp. Do đó, đây cũng được coi là bệnh di truyền.
• Hút thuốc: Những người thường xuyên hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.

Hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp có nguy hiểm không?

Viêm khớp dạng thấp hoàn toàn không phải căn bệnh gây nguy hiểm đến tính mạng. Do vậy, những triệu chứng nổi hạt dưới da do căn bệnh này gây nên cũng không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu những nốt sần này xuất hiện quá dày đặc thì gây nên những tổn hại không nhỏ cho người bệnh.

Nhiều trường hợp các hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp có thể gây loét da, nhiễm trùng và hoại tử nếu không được điều trị nhanh chóng. Bên cạnh đó, những nốt sần nếu xuất hiện ở những vị trí phải di chuyển nhiều như bàn chân, gót chân thì sẽ hạn chế khả năng vận động của người bệnh.

Lâu dần, chúng có thể là nguyên nhân khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược, đau đớn… Vì vậy, nếu có những triệu chứng của bệnh, bạn nên trao đổi với bác sĩ và tuân thủ đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra.

Cách điều trị hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp

Hiện nay, để điều trị hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp, các bác sĩ thường ưu tiên sử dụng những giải pháp:

• Thuốc tây: Thuốc steroid, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống thấp khớp (DMARDs), thuốc sinh học… được kê toa theo từng đối tượng bệnh nhân.
• Vật lý trị liệu: Nhiệt trị liệu, siêu âm, bấm huyệt, massage trị liệu, chiếu tia hồng ngoại, bài tập trị liệu là phương pháp an toàn, đơn giản và có hiệu quả tốt.
• Phẫu thuật: Khi những cách điều trị trên không có hiệu quả thì các bác sĩ sẽ đề xuất phương án phẫu thuật. Một số thủ thuật phẫu thuật thường thấy: Nội soi, chỉnh trục, sửa chữa gân, thay thế toàn bộ khớp….

Phòng ngừa hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp

Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp, người bệnh có thể áp dụng những mẹo sau:

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, đủ chất.
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Kiểm soát cân nặng phù hợp.
• Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên.
• Không nên tiếp xúc với không khí lạnh hoặc môi trường ẩm thấp thường xuyên.

Như vậy, bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về hạt dưới da trong viêm khớp dạng thấp. Hy vọng với những kiến thức này sẽ giúp bạn can thiệp đúng lúc, đúng cách để bảo vệ sức khỏe cũng như khả năng vận động của cơ thể. Chúc bạn thành công!