Thoái hóa đốt sống cổ là gì? Triệu chứng và cách chữa

Thoái hóa đốt sống cổ là gì, có chữa được không khi đây là bệnh đặc trưng với những cơn đau đau buốt, tê mỏi đã và đang trở thành nỗi ám ảnh của nhiều bệnh nhân. Nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng của bệnh là yếu tố quyết định đến kết quả chữa bệnh cuối cùng.

Thoái hóa đốt sống cổ là gì?

Thoái hóa đốt sống cổ là một dạng bệnh lý thoái hóa xảy ra ở vùng cột sống cổ, bắt đầu bằng hiện tượng hư khớp, dây chằng tới các sụn khớp, đĩa liên đốt.

Về cơ bản, tất cả các tổn thương thoái hóa chỉ là căn bệnh xương khớp đơn thuần. Tuy nhiên, ngay khi tình trạng thoái hóa tác động đủ lớn, nó sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống sinh hoạt, làm việc của người bệnh.

Bệnh thoái hóa đốt sống cổ làm hạn chế các hoạt động cúi ngửa, xoay trái phải thông thường sẽ trở lên vô cùng khó khăn. Khi không được điều trị đúng cách, các khớp cổ có thể bị biến dạng, rễ thần kinh bị chèn ép gây rối loạn thực vật, thiếu máu lên não, rối loạn cảm giác tứ chi, thậm chí bại liệt một hoặc cả hai cánh tay.

Triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ

Thường thì các dấu hiệu của bệnh xuất hiện khá mờ nhạt, nhất là ở giai đoạn đầu của bệnh. Thoái hóa càng nặng thì triệu chứng càng rõ nét, người bệnh có thể sẽ phải đối mặt với một hoặc cùng lúc các biểu hiện sau:

Đau cột sống cổ cấp tính

Thường thì sau khi vận động mạnh vùng cổ, người bệnh thoái hóa đốt sống cổ sẽ thấy cơn đau cổ hoặc đau vai gáy xuất hiện đột ngột theo từng đợt, dữ dội sau đó lại giảm dần.

Đau cột sống cổ mãn tính

Cơn đau cổ khi âm ỉ, khi dữ dội, tầm vận động bị hạn chế, thường xuyên cứng cổ vào buổi sáng. Cơn đau do thoái hóa đốt sống cổ dễ dàng xuất hiện thời điểm thay đổi thời tiết hoặc ngay cả khi không có tác nhân kích thích quá lớn.

Chèn ép rễ thần kinh

Rễ thần kinh bị chèn ép khiến cơn đau lan lên đỉnh đầu, vai gáy và cánh tay kèm theo cảm giác tê bì, châm chích. Lúc này, người bị thoái hóa đốt sống cổ bị hạn chế các cử động cổ, cánh tay như duỗi, gập tay, cầm nắm. Nếu để nặng, cơ tay có thể yếu dần gây teo, thậm chí bại liệt.

Rối loạn cảm giác

Bệnh nhân bị mất phản xạ dựng lông, giảm tiết mồ hôi, rối loạn tiểu tiện, không phân biệt được nóng lạnh…

Rối loạn thần kinh thực vật

Rễ thần kinh bị chèn ép gây thiếu máu lên não, rối loạn tiền đình, mờ mắt, ù tai, chóng mặt…

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ

Thông thường, thoái hóa cột sống cổ được ấn định là kết quả của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, để hình thành nên bệnh thì thường được cộng hưởng từ nhiều yếu tố mà thành, cụ thể:

• Thoái hóa tự nhiên: Ngay khi trưởng thành, sụn khớp đã không còn khả năng sản sinh và tái tạo tự nhiên. Nguyên nhân gây ra thoái hóa đốt sống cổ do thoái hóa cũng là phổ biến nhất, từ năm 30 tuổi, thân đốt cột sống của con người sẽ lão hóa dần do tưới máu kém, chức năng thẩm thấu nước vốn có của đĩa đệm cũng giảm dần theo thời gian.
• Đặc thù nghề nghiệp: nhóm đối tượng có nguy cơ bị thoái hóa đốt sống cổ cao do phải làm việc ở tư thế cúi và vận động cổ thường xuyên với cường độ cao như diễn viên xiếc, thợ sơn trần, nha sĩ, văn phòng, công nhân… có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Thói quen sai lầm: kẹp điện thoại bằng cổ và tai để nghe điện thoại, ngủ gối quá cao hoặc quá thấp, ngủ gục trên bàn… là những thói quen tạo áp lực lên đốt sống cổ.
• Nguyên nhân bệnh thoái hóa đốt sống cổ do chấn thương: không khởi động khi tập luyện, chơi thể thao quá độ, ngã, tai nạn… có thể gây tổn thương vùng cổ, đẩy mạnh nguy cơ thoái hóa.
• Di truyền: Có nhiều người sinh ra đã có hệ xương khớp yếu ớt và dễ bị thoái hóa do di truyền.

Chẩn đoán và phân loại thoái hóa đốt sống cổ

• Chẩn đoán

Trong trường hợp nghi ngờ mắc thoái hóa cột sống cổ, người bệnh sẽ được chỉ định xét nghiệm sau:

1. Xét nghiệm máu: Thường chỉ định cho những bệnh nhân bị sốt, cơ thể gầy sụt cân, thiếu máu.
2. Chụp X-quang: Nếu mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ thì hình ảnh trên phim chụp x-quang sẽ thấy phần xương dưới sụn đặc, hẹp khe khớp, xuất hiện gai xương quanh đốt sống, bờ diện khớp nhẵn, lún xẹp đốt sống.
3. Chụp MRI: Phương pháp chẩn đoán này được áp dụng cho các trường hợp bị đau nặng và đau liên tục, dùng thuốc một thời gian không thấy bớt.

• Phân loại

Dựa vào vị trí của đốt sống bị tổn thương, người ta phân loại thoái hóa đốt sống cổ theo vị trí các đốt sống, điển hình nhất là đốt sống C5 C6 là có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.

Xét tới các giai đoạn tiến triển của bệnh, thoái hóa cột sống được chia thành 3 giai đoạn:

1. Tiền lâm sàng: Xuất hiện các tổn thương về mặt sinh hóa, người bệnh chưa có biểu hiện lâm sàng như hạn chế vận động hay đau đớn.
2. Lâm sàng: Người bệnh có dấu hiệu đau nhẹ, khi để lâu sẽ dễ gây gù, vẹo cột sống.
3. Tiến triển bệnh: Cơn đau sẽ hình thành từng cơn và tăng dần lên theo thời gian.

Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ nếu không được phát hiện sớm và có biện pháp điều trị đúng, phù hợp thì có thể gây những biến chứng nguy hiểm. Những biến chứng thoái hóa đốt sống cổ có thể xảy ra:

• Thoát vị đĩa đệm cổ: Cột sống cổ thoái hóa trong thời gian dài không được điều trị tiến triển thành thoát vị đĩa đệm cổ. Khi đó, quá trình điều trị gặp khó khăn và nguy cơ cao bị rối loạn cảm giác, rối loạn thực vật, bại liệt.
• Rối loạn tiền đình: Bệnh làm tổn thương lỗ tiếp hợp, gây rối loạn tiền đình, thiếu máu não gây ra các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn.
• Các vị trí từ cổ trở xuống bị tê và yếu: Biến chứng này cực kỳ nguy hiểm bởi cột sống thoái hóa mọc gai xương, ống xương sống bị thu hẹp dẫn đến tình trạng tủy sống bị chèn ép. Lúc này các vị trí dưới cổ bị yếu, thậm chí tê liệt kèm theo đó là những cơn đau nhức dữ dội.

Thoái hóa đốt sống cổ có chữa được không?

Các đốt sống cổ bị thoái hóa là vấn đề khá phổ biến đối với độ tuổi 40-50, khi mà cơ thể xuất hiện các hao mòn do ảnh hưởng của sự lão hóa. Khi các đĩa đệm chèn giữa những đốt xương cổ mất nước rồi co lại, yếu tố tổn thương viêm xương khớp xuất hiện, bao gồm cả các gai xương mọc dọc theo cạnh.

Với phần lớn bệnh nhân gặp các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ, họ không nhận thấy triệu chứng rõ ràng nào, chỉ là đôi khi đau cứng cổ xảy ra. Nếu nó tiến triển xấu đi, tủy sống hoặc rễ dây thần kinh sẽ bị chèn ép, gây ra:

• Cảm giác đau nhói, tê, yếu ở tay và bàn tay, cẳng chân và bàn chân.
• Tứ chi khó phối hợp.
• Đi lại khó khăn.
• Bàng quang và hệ thống ruột mất sự kiểm soát.

Dù rằng các bác sĩ tìm ra nguyên nhân gốc rễ của thoái hóa đốt sống cổ thì việc chữa khỏi bệnh lý này hoàn toàn (không tái phát) cũng rất khó xảy ra. Với những bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn đầu thì biện pháp vật lý trị liệu và dùng thuốc (thuốc giãn cơ, narcotic, thuốc antiepileptic, tiêm steroid, thuốc chống viêm không chứa steroid,..) sẽ giúp hỗ trợ và cải thiện triệu chứng rõ rệt.

Còn nếu bạn rơi vào trường hợp mà tủy sống bị ảnh hưởng hoặc không tương thích với phương án điều trị nào, thì cách duy nhất để “đánh bay” thoái hóa là phẫu thuật. Bởi vì phẫu thuật sẽ làm mở rộng không gian ống xương cho tỷ hoặc dây thần kinh đồng thời loại bỏ các gai xương không mong muốn.

Bên cạnh những lý do trên dẫn đến việc thoái hóa đốt sống cổ có chữa khỏi được không thì cảm xúc cũng ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả của phương pháp điều trị. Rất nhiều người cảm thấy tồi tệ và giữ các suy nghĩ tiêu cực, stress khi được chẩn đoán đốt sống cổ bị thoái hóa  hoặc bị các cơn đau tê giày vò.

Chính điều này càng khiến sự căng thẳng đè nặng lên các đốt xương và có thể gây ra chứng mất ngủ, suy giảm sức khỏe nhanh chóng. Vì thế, giữ một tâm thế lạc quan và ổn định cảm xúc cũng chiếm một vai trò quan trọng trong điều trị bệnh.

Cách điều trị thoái hóa đốt sống cổ phổ biến

Y học hiện đại ngày nay tiếp cận việc giải phóng tình trạng thoái hóa ở các đốt sống cổ với nhiều phương pháp như Tây Y, Đông Y, Bài tập chuyên biệt,… Mỗi giải pháp đều có cơ chế tác động và liệu trình áp dụng riêng, người bệnh thoái hóa đốt sống cổ có thể tham khảo để áp dụng với tình trạng bệnh thực tế của mình.

Các biện pháp điều trị bằng Tây Y

1. Dùng thuốc: thuốc giảm đau (salicylic, paracetamol), thuốc giãn cơ (mydocalm, eperisone) và thuốc chống viêm (diclofenac, meloxicam)… là những loại thuốc phổ biến được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp đau cấp tính.
2. Thủ thuật: Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân có thể áp dụng một số liệu pháp hiện đại như sóng cao tần, diện chẩn, tia hồng ngoại… cũng hỗ trợ chữa bệnh thoái hóa đốt sống cổ khá tốt.
3. Phẫu thuật: Có hai phương pháp chính là mổ nội soi và mổ hở với mức chi phí dao động từ 20-60 triệu/ca.

Điều trị bằng y học cổ truyền

1. Bài thuốc dân gian: Bệnh nhân kiên trì áp dụng một số bài thuốc như lá mật gấu xay nhuyễn uống với bia, xương rồng dầm muối đắp, dền gai sắc uống hoặc hương nhu tía hãm trà… cũng rất tốt cho quá trình chữa bệnh thoái hóa đốt sống cổ bằng các bài thuốc nam tự nhiên.
2. Vật lý trị liệu: Xoa bóp bấm huyệt, châm cứu, giác hơi… cũng là những liệu pháp phổ biến trong Đông Y mà bệnh nhân nên áp dụng.

Tập luyện, thể dục

Không cần quá phức tạp, bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ có thể tập luyện các động tác xoay cổ, vươn cổ sang ngang và về phía trước, nhún vai, cúi đầu… ngay tại bàn làm việc của mình. Nếu có thời gian, người bệnh thực hiện thêm một số tư thế yoga như con cá, cây cầu, con mèo… cũng rất tốt quá trình hồi phục sự dẻo dai của cột sống cổ.

Cách chữa bệnh thoái hóa đốt sống cổ hiệu quả

Trong chương trình “Sống Khỏe Mỗi Ngày” – VTV2, Th.Bs Hoàng Khánh Toàn (Bệnh viện 108) khẳng định, tất cả các phương pháp bao gồm ăn uống, tập luyện, trị liệu, thuốc nam đều có những nhiệm vụ riêng trong quá trình điều trị thoái hóa đốt sống cổ. Thế nhưng, đa phần hiện nay các cơ sở chỉ áp dụng đơn lẻ từng phương pháp, duy chỉ có bài thuốc An Cốt Nam của nhà thuốc Tâm Minh Đường là tổng hòa được tất cả những yếu tố cần thiết.

Cũng trong cuộc đàm thoại, bác sĩ Toàn cho biết ông đánh giá cao lộ trình kiềng 3 chân của An Cốt Nam. Đây là lần đầu tiên có một bài thuốc Đông Y biết tận dụng sức mạnh của các liệu pháp khác để bổ trợ cho hiệu quả chữa thoái hóa đốt sống cổ cuối cùng. Điểm mấu chốt trong bài thuốc uống thuyết phục bác sĩ Toàn và giới chuyên môn nhất chính là sự tinh ý trong việc lựa chọn thảo dược.

Không sử dụng thuốc phương Bắc (dễ chứa chất bảo quản do vận chuyển nhiều ngày), An Cốt Nam được bào chế hoàn toàn từ thuốc Nam. “Thuốc nam đánh giặc, thuốc bắc lập công” – thuốc nam vừa gần gũi, vừa dễ kiếm, công dụng chữa bệnh thoái hóa đốt sống cổ lại cao, không chỉ thiên về bổ dưỡng như thuốc Bắc, hơn nữa lại được lấy hoàn toàn từ Viện Dược Liệu nên đảm bảo 100% nguồn gốc.

Thêm nữa, An Cốt Nam còn được gia giảm thêm Bý Kỳ Nam, Sâm Ngọc Linh – những vị thuốc quý hiếm bậc nhất nên hiệu quả thu được rất khả quan.

Nhờ những ưu điểm trên, An Cốt Nam đã giúp cho hàng ngàn bệnh nhân trên cả nước thoát khỏi sự ám ảnh của thoái hóa đốt sống cổ chỉ sau 2-3 liệu trình. Đặc biệt có những trường hợp thuyên giảm đến 90% chỉ sau 10 ngày sử dụng.

Để đáp ứng theo nhu cầu của độc giả, chúng tôi xin cung cấp địa chỉ của nhà thuốc

Miền Bắc: Phòng chẩn trị YHCT Tâm Minh Đường

Giấy phép hoạt động: 595/SYT-GPHĐ

Địa chỉ: 138 Khương Đình – Thanh Xuân – Hà Nội

Điện thoại: 0983.34.0246

Miền Nam: Phòng chẩn trị YHCT An Dược

Giấy phép hoạt động: 03876/SYT-GPHĐ

Địa chỉ: 325/19 đường Bạch Đằng – Phường 15 – Q.Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh

Điện thoại: 0903.876.437

Phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ

Với những bệnh lý liên quan đến tình trạng cột sống bị thoái hóa do tuổi tác thì việc phòng tránh để đầy lùi nguy cơ mắc bệnh là điều rất quan trọng. Không cần sử dụng thuốc hay bất cứ một biện pháp tốn kém nào mà bệnh nhân cũng có thể tự chủ động phòng ngừa được tình trạng thoái hóa đốt sống cổ chỉ cần chú ý đến một số vấn đề sau:

• Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi: Có nhiều người do các nguyên nhân khách quan bởi các yếu tố liên quan đến vấn đề sinh hoạt, nghỉ ngơi hàng ngày như do gối đầu quá cao hoặc quá cứng, nệm ngủ đàn hồi quá lớn hoặc nằm ngủ sai tư thế.
• Chế độ dinh dưỡng: Người bệnh thoái hóa đốt sống cổ nên bổ sung các loại thực phẩm có chức năng giảm đau, chống viêm tự nhiên, giúp tái tạo xương và sụn khớp như canxi, glucosamine, chondroitin,.. Bên cạnh đó, cũng cần đặc biệt lưu ý hạn chế hoặc không sử dụng các loại đồ ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm cay nóng hoặc đồ uống có ga, cồn,…

Thống kê và nghiên cứu về thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa cột sống cổ là căn bệnh phổ biến, thường xuất hiện ở những người trên 35 tuổi nhưng nhiều nhất là người cao tuổi. Tại Việt Nam, trong số 90% người trên 60 tuổi mắc bệnh thoái hóa khớp, có tới 32% là thoái hóa đốt sống cổ.

Các nhà nghiên cứu cơ xương của Trường ĐH Tôn Đức Thắng TP.HCM vừa công bố kết quả của một công trình nghiên cứu khoa học. Theo đó, họ chỉ ra rằng cứ 10 người sinh sống tại TP.HCM trên 40 tuổi thì có 6 người bị thoái hóa cột sống.

Nhóm nghiên cứu này đã tiến hành đo kích thước 20 đốt sống trên hơn 600 nam và nữ ở độ tuổi trên 40. Kết quả cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa đốt sống cổ ở nữ (62%) cao hơn ở nam giới (55%). Đây là công trình nghiên cứu có quy mô lớn đầu tiên của Việt Nam và được đăng tải trên tạp chí y khoa Calcifield Tissue International.