Hồng hoa là một vị thảo dược quý hiếm, được dân gian tin tưởng sử dụng trong một số bài thuốc Đông y điều trị chứng ứ huyết, đau bụng kinh, viêm da, viêm tai,… Vậy loại thảo dược này là gì, có công dụng ra sao và làm thế nào để nhận biết loại thảo dược này? Mời các bạn hãy cùng chúng tôi đi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!
Hồng hoa là cây gì?
Hồng hoa hay có tên khoa học là Carthamus Tinctorius L hoặc tên gọi trong dân gian là cây rum. Đây là loại thực vật thuộc họ với cúc Asteraceae, cây hướng dương và thường thu hoạch về, đem sấy khô dùng làm thuốc.
Loại cây thân thảo này thường có chiều cao trung bình từ 80-100 cm, thân cây nhẵn và có thể phát triển quanh năm. Lá thường không có cuống, mọc xen kẽ nhau, đầu lá hình mũi nhọn , có răng cưa, gốc lá ôm lấy thân cây.
Ở nước ta, loài hồng hoa thường được tìm thấy nhiều tại vùng núi như Hà Giang, Sơn La, Cao Bằng,… hoặc trồng tại cao nguyên và thung lũng. Kinh nghiệm dân gian truyền lại cho biết, khi hoa chuyển từ màu vàng thành đỏ là có thể tiến hành thu hoạch, đem phơi khô là đã thành phẩm.
Hồng hoa có tác dụng gì?
Theo một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh, trong thành phần của loại thảo dược này có hai sắc tố đỏ chính là Carthamin và Glucid, chúng có vị cay và không tan được trong nước, còn lại là các sắc tố có thể tan tốt trong nước. Bởi vậy mà khi dược liệu hồng hoa đưa vào cơ thể sẽ xảy ra chuyển hoá hợp chất Iso Carthamin thành hợp chất Luteolin 7-Glucoside.
Không chỉ vậy, vị thuốc trên còn có khoảng 25-30% là tinh dầu, 15% là Protein. Trong đóm 90% lượng tinh dầu tìm thấy là Glycerid cùng các acid béo, nonanal, galactose,… rất tốt cho cơ thể người bệnh, đặc biệt là nội tiết tố của phụ nữ.
Bởi những thành phần quý ở trên mà hồng hoa được mang tính ứng dụng khá cao trong điều trị bệnh, điển hình phải kể đến như:
- Duy trì và tăng cường khả năng co bóp của tử cung, từ đó hạn chế tình trạng đau do tắc ứ trong thời kỳ kinh nguyệt.
- Tăng sự kích thích và hưng phấn của cơ trơn tại đường ruột, hạn chế bị viêm loét.
- Hỗ trợ giảm và ổn định huyết áp, thảo dược này đặc biệt an toàn đối với người cao tuổi.
- Hồng hoa nếu dùng với một lượng lớn có khả năng giúp tăng sự co bóp của cơ tim, bởi vậy mà mạch máu tới phế quản, thận cũng được co nhỏ lại.
- Loại thảo dược này còn được xem như một “thần dược” trong việc điều trị chứng khó chịu, đau bụng ngày “đèn đỏ”, giúp thông kinh, hoạt huyết vô cùng hiệu quả.
Một số bài thuốc trị bệnh sử dụng hồng hoa
Có thể thấy hồng hoa được xem là một vị thảo dược có ích, mang đến nhiều tác dụng cho sức khoẻ của chúng ta. Chính bởi vậy mà ngày nay đã xuất hiện rất nhiều bài thuốc đã ứng dụng vị thuốc này và nhận được sự hài lòng của người bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc mà bạn có thể tham khảo.
Bài thuốc trị đau bụng kinh, kinh nguyệt thất thường
Đối với các chị em phụ nữ thì chứng đau bụng kinh hay kinh nguyệt tắc nghẽn, không lưu thông đều chính là nỗi “ám ảnh” đeo bám họ mỗi khi tới chu kỳ. Nhằm hạn chế tình trạng đau tức, mệt mỏi trên, các bác sĩ Đông y đã nghiên cứu và bào chế ra bài thuốc có thành phần từ cây. Các bước thực hiện như sau:
- Nguyên liệu chuẩn bị gồm có hồng hoa, sinh địa, đương quy, xuyên khung.
- Đem sơ chế và rửa thật sạch, cho thuốc vào ngâm trong nước muối trong khoảng từ 10-15 phút.
- Cho tất cả nguyên liệu vào ấm, đổ nước ngập mặt thuốc rồi đun sôi, để 10-20 phút sau thì tắt bếp, uống thuốc hàng ngày.
- Để có hiệu quả tốt nhất, bạn cần uống đủ tối thiểu ngày 3 lần và kiên trì dùng liên tục trong thời gian từ 5-7 ngày để thuốc có tác dụng.
Bài thuốc trị viêm tai từ hồng hoa
Loại thảo dược này còn được biết tới với vai trò điều trị một số bệnh lý về đường hô hấp và viêm nhiễm, đặc biệt là bệnh viêm tai. Để xóa tan triệu chứng này, bạn có thể áp dụng bài thuốc dưới đây:
- Bài thuốc số 1: Gồm hồng hoa và chỉ bạch được sấy khô và tán thành bột mịn. Sau đó, người bệnh chỉ cần vệ sinh tai sạch nhẹ nhàng, sạch sẽ rồi thổi nhẹ bột để chúng bay vào tai một lượng vừa đủ. Thực hiện liên tục trong vòng từ 3-5 ngày là bạn sẽ thấy được hiệu quả.
- Bài thuốc số 2: Ở cách này, bạn cần chuẩn bị một lượng vừa đủ, đem rửa sạch rồi cho nấu với nước uống hàng ngày.
Điều trị chứng xuất huyết não, liệt nửa người
Nhồi máu não, xuất huyết não hay tai biến là những bệnh lý được đánh giá ở mức độ nguy hiểm và có nguy cơ tử vong cao. Bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa về việc áp dụng bài thuốc dưới đây nhé.
- Nguyên liệu sử dụng gồm hồng hoa, chỉ hoàng liên, cam thảo, hoàng kỳ, đương quy, sinh địa, bạch thược,…
- Rửa sạch và sát khuẩn nguyên liệu bằng cách ngâm trong nước muối.
- Đổ tất cả vào nối, thêm khoảng 700-1000 ml nước rồi bật bếp sắc thuốc.
- Hãy kiên trì uống thuốc mỗi ngày, chỉ sau từ 1-2 tháng là bạn sẽ cảm nhận sự thay đổi rõ rệt.
Chữa chấn thương, sưng tấy bằng hồng hoa
Hiện nay, rất nhiều người bệnh đã biết và áp dụng phương pháp điều trị sưng tấy, viêm da hay chấn thương bên ngoài da bằng loại thảo dược này bởi chúng giúp ngăn ngừa sưng viêm nhiễm trùng và tình trạng đau. Cách tiến hành như sau:
- Chuẩn bị phơi khô các thảo dược gồm đương quy, đại hoàng, sài hồ, đào nhân và không thể thiếu đó là hồng hoa.
- Đem tất cả nguyên liệu sau khi rửa sạch cho vào một chiếc nồi đã chuẩn bị từ trước, thêm rượu trắng theo tỉ lệ 1:1 sau đó mang đi sắc.
- Sau khi sôi từ 15-20 phút, tắt bếp rồi để nguội là có thể sử dụng. Hãy bảo đảm mỗi ngày bạn uống 1 lần để thuốc phát huy tác dụng mà lại an toàn cho sức khỏe.
- Ngoài ra, người bệnh có thể kết hợp hoặc dùng một vài vị thuốc khác ngoài hồng hoa như chi tử, đào nhân, đương quy,… rồi chế biến tương tự như trên.
Bài thuốc điều trị chứng viêm loét dạ dày tá tràng
Không chỉ mang đến những công dụng điều trị bệnh ở trên mà chúng ta còn phải kể đến khả năng tuyệt vời của cây trong việc điều trị tích cực tình trạng bị viêm, loét ở dạ dày, tá tràng. Các bước thực hiện cụ thể như sau:
- Nguyên liệu chính gồm hai vị thảo dược là táo đỏ và hồng hoa đem đi rửa và sơ chế sạch.
- Đổ thuốc vào ấm, thêm khoảng 500-700 ml nước lọc rồi sắc lửa vừa cho đến khi lượng nước còn 2/3. Để nguội rồi bạn có thể đem ra dùng.
- Ngoài ra, người bệnh có thể thêm vào nước uống một chút mật ong để có thêm vị ngọt, dễ uống hơn đồng thời cũng tăng công hiệu cho thuốc.
Hồng hoa giá bao nhiêu, mua ở đâu uy tín?
Thảo dược Đông y quý hiếm này hiện nay được bày bán trên thị trường với một giá thành không hề rẻ, chúng có thể rơi vào từ 800.000 ngàn đến cả triệu đồng/1 kg, thâm chí đối với hồng hoa Tây Tạng thì con số này có thể lên đến cả trăm triệu/1 kg nhưng vẫn có rất nhiều người tìm và mua cho dù không biết nguồn gốc hoặc chất lượng ra sao.
Chính vì vậy, để tránh mua phải hàng giả, kém chất lượng, bạn nên lựa chọn sử dụng sản phẩm bán tại các cơ sở phân phối uy tín, có địa chỉ rõ ràng và hãy trở thành người tiêu dùng “thông minh” trong việc bảo vệ sức khoẻ.
Một số lưu ý khi sử dụng hồng hoa chữa bệnh
Mặc dù hồng hoa là thảo dược phổ biến, được nhiều người tin tưởng sử dụng bởi những hiệu quả mà chúng đem lại. Tuy nhiên, bạn cần chú ý tới một vài điểm sau truoc khi lựa chọn sử dụng để bảo đảm an toàn cho sức khỏe của bản thân.
- Không sử dụng cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai, phụ nữ đang có kinh nguyệt khi mang thai.
- Người bệnh cần thăm khám và tham khảo tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa về liều lượng, cách chế biến, sử dụng loại thảo dược này trước khi dùng để giảm thiểu các biến chứng không mong muốn.
- Tùy vào thể trạng, cơ địa và mức độ bệnh lý của từng đối tượng mà bác sĩ sẽ kê liều sử dụng phù hợp. Để tránh phản tác dụng, bạn chỉ nên dùng hồng hoa ở một lượng nhỏ.
- Loại thảo dược này có thể xảy ra tương tác với cạ hương hoặc trầm hương. Vì vậy bạn không nên kết hợp các loại thảo dược này lại với nhau để tránh gặp biến chứng xấu đến sức khoẻ, thậm chí là tính mạng người bệnh.
- Không sử dụng hồng hoa liên tục trong một thời gian dài, điều này có thể ảnh hưởng tới sức khoẻ và các cơ quan nội tạng trong cơ thể.
- Để có được hiệu quả sử dụng tối đa, bạn nên kiên trì áp dụng hàng ngày, chớ nên nóng vội mong chờ chuyển biến mà tự ý dùng quá liều hoặc bỏ thuốc.
- Tuy rằng là loài thảo dược khá lành tính, không gây kích ứng và an toàn. Thế nhưng trong một vài trường hợp bệnh nhân có biểu hiện dị ứng thuốc hay các biểu hiện bất thường sau khi uống thuốc do cơ địa nhạy cảm. Hãy ngưng thuốc và lập tức đến các cơ sở y tế gần bạn nhất để được bác sĩ thăm khám và cấp cứu kịp thời, tránh để lại biến chứng về sau.
- Bên cạnh việc dùng các bài thuốc từ hồng hoa, trong quá trình điều trị người bệnh cũng nên chú ý tới chế độ dinh dưỡng và ăn uống hàng ngày. Hạn chế ăn các đồ cay nóng, độc hại mà thay vào đó là rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ, vitamin,… nhằm nâng cao sức đề kháng và tăng cường hệ miễn dịch.
- Xây dựng cho bản thân chế độ tập luyện phù hợp, điều độ. Điều này không chỉ giúp nâng cao sức khỏe mà còn tăng cường quá trình lưu thông của khí huyết, tạo độ dẻo dai cho cơ xương khớp.
Bài viết trên đây là một số kiến thức cơ bản về cây hồng hoa. Hy vọng rằng sau khi đọc và tham khảo thông tin, bạn đọc sẽ hiểu hơn về công dụng cũng như thành phần và cách sử dụng cây sao cho hợp lý, hiệu quả, góp phần nâng cao sức khoẻ và đẩy lùi bệnh tật. Chúc bạn mau khỏi bệnh!
Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương sinh ngày 19/11/1957. Nguyên là giảng viên cấp cao của trường Học viện YHCT Tuệ Tĩnh. Bác sĩ Hoàng Thị Lan Hương hiện đang làm việc và công tác tại Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Minh Đường.